Ένα παρόμοιο περισταικό συνέβη πριν 20 χρόνια- Ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης περιγράφει πως τότε αποκρούσαμε την “παράσταση” της Τουρκίας
Iω. Βαρβιτσιώτης: Πώς περιέλαβα τη Λήμνο στις ασκήσεις του ΝΑΤΟ
Σήμερα λήγει και τυπικά η σιωπηρή «παράταση» που έδωσε το ΝΑΤΟ στην Αθήνα, προκειμένου να επανεξετάσει την απόφασή της για την ακύρωση της άσκησης ηλεκτρονικού πολέμου «Ramstein Guard». Αφορμή υπήρξε το γεγονός ότι η Συμμαχία εξαίρεσε από το σενάριο της άσκησης τη Λήμνο, έπειτα από σχετική παράσταση της Τουρκίας στο Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, με αιτιολογία το καθεστώς «αποστρατικοποίησης» των παρακείμενων στα Στενά νήσων. Το συγκεκριμένο επεισόδιο μοιάζει μεμονωμένο, ωστόσο υπάρχει προηγούμενο το οποίο, μάλιστα, εκτυλίχθηκε προ εικοσιπενταετίας με επίκεντρο τη Λήμνο και την –ήδη τότε υπάρχουσα– διαφωνία Ελλάδας και Τουρκίας για το καθεστώς των συγκεκριμένων νησιών.
Ο κ. Ιω. Βαρβιτσιώτης, υπουργός Εθνικής Aμυνας κατά την περίοδο 1990-93, θυμάται στο βιβλίο του «Oπως τα έζησα 1981-1993», το οποίο πρόκειται να κυκλοφορήσει τον προσεχή Μάιο, ότι το ΝΑΤΟ απέκλειε τη Λήμνο από τις στρατιωτικές ασκήσεις, γεγονός το οποίο οδηγούσε την Ελλάδα να απέχει από κάθε άσκηση που διεξαγόταν στο Αιγαίο. «Η μεγάλη ειρωνεία ήταν, βέβαια, ότι το ΝΑΤΟ μέσα στο πλαίσιο της ενίσχυσης των αμυντικών υποδομών των κρατών-μελών, είχε χρηματοδοτήσει την κατασκευή του στρατιωτικού αεροδρομίου της νήσου», αναφέρει ο κ. Βαρβιτσιώτης.
Εν συνεχεία, όπως περιγράφει στο υπό έκδοση βιβλίο του, ο κ. Βαρβιτσιώτης μελέτησε τον φάκελο της Λήμνου, ανασύροντας το εδάφιο της Συνθήκης του Μοντρέ του 1936, το οποίο υποκαθιστούσε το άρθρο 4 της Συνθήκης της Λωζάννης που επέβαλε αποστρατικοποίηση σε Λήμνο, Σαμοθράκη, Iμβρο, Τένεδο και τις Λαγούσες νήσους. Αμέσως μετά ο κ. Βαρβιτσιώτης αποκαλύπτει ότι επικοινώνησε με τον τότε γ.γ. του ΝΑΤΟ Μάνφρεντ Βέρνερ και τον ανώτατο διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη (SACEUR) στρατηγό Τζον Γκάλβιν, στέλνοντάς τους και το σχετικό υπόμνημα. Στο ίδιο κεφάλαιο, ο κ. Βαρβιτσιώτης περιγράφει και την πρώτη αντίδραση των Τούρκων, έπειτα από την απόφαση του ΝΑΤΟ να περιλάβει τη Λήμνο σε στρατιωτική άσκηση. «Κάποια φορά», σημειώνει, «που συναντήθηκα με τον Βέρνερ, μου ανακοίνωσε ότι σε προσεχή άσκηση θα εντασσόταν και η Λήμνος. “Να δούμε πώς θα αντιδράσει η Τουρκία”, είπε. Πράγματι, στη διαταγή επιχείρησης της νατοϊκής άσκησης Crisis Management CMX1992 περιλαμβανόταν και η συμμετοχή των δυνάμεων της Λήμνου, τόσο του Στρατού Ξηράς όσο και της Πολεμικής Αεροπορίας. Αυτό έκανε την Τουρκία να ματαιώσει τη συμμετοχή της στη συγκεκριμένη άσκηση».
Λίγα χρόνια αργότερα, ο κ. Βαρβιτσιώτης αντελήφθη ότι η συμμαχική απόφαση για την ένταξη της Λήμνου σε στρατιωτική άσκηση ήταν από τα ζητήματα που προκαλούσαν τριβές στο εσωτερικό της Συμμαχίας και τότε. Μάλιστα, αποκαλύπτει και λεπτομέρειες από τακτικές επαφές που είχε μετά την υπουργική θητεία του με τον Γκάλβιν στις ΗΠΑ, την εποχή που ο γιος του Θωμάς έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Βοστώνη. «Σε μια από τις συναντήσεις μας, ο Γκάλβιν μου αποκάλυψε ότι ο προκάτοχός του (σ.σ. ως SACEUR) στρατηγός Μπέρναρντ Ρότζερς επιθυμούσε να εντάξει τη Λήμνο στις στρατιωτικές ασκήσεις και γι’ αυτό είχε αποστείλει σχετική επιστολή στον γ.γ. του ΝΑΤΟ Λόρδο Κάριγκτον. Η απάντηση του Κάριγκτον ήταν κατηγορηματικά αρνητική. Οχι μόνο απέκλειε οιαδήποτε τέτοια σκέψη, αλλά και επέκρινε τον στρατηγό διότι επενέβη σε ένα καθαρά πολιτικό θέμα», θυμάται ο κ. Βαρβιτσιώτης.
