Του Δρα Δημ. Σταθακόπουλου,
Η θεωρία παιγνίων, ως εργαλείο ανάλυσης στρατηγικών αλληλεπιδράσεων, προσφέρει σημαντικές ερμηνευτικές δυνατότητες στον τομέα της σύγχρονης γεωπολιτικής.
Στη διεθνή σκηνή, δρώντες όπως οι ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιράν, Κίνα, Ρωσία, Ουκρανία και Τουρκία εμπλέκονται σ’ ένα περίπλοκο παιχνίδι ισχύος, όπου κάθε απόφαση προκαλεί αντιδράσεις και δημιουργεί νέες ισορροπίες.
Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δρουν ως στενοί στρατηγικοί σύμμαχοι, με κοινή στόχευση την ανάσχεση της ιρανικής επιρροής. Το Ιράν επιδιώκει ρόλο περιφερειακής δύναμης, χρησιμοποιώντας την αβεβαιότητα γύρω από το πυρηνικό του πρόγραμμα ως διαπραγματευτικό όπλο. Η σχέση μεταξύ αυτών των τριών κρατών μπορεί να αναλυθεί μέσω του chicken game, όπου κάθε πλευρά κλιμακώνει την ένταση ελπίζοντας ότι ο αντίπαλος θα υποχωρήσει πρώτος.
Στην Ευρασία, η Ρωσία και η Κίνα διαμορφώνουν ένα διαφορετικό παίγνιο. Η Ρωσία, μέσω της εισβολής στην Ουκρανία, επιδιώκει την αλλαγή της μεταψυχροπολεμικής τάξης, θεωρώντας τη σύγκρουση μηδενικού αθροίσματος. Αντίθετα, η Κίνα εφαρμόζει πιο σύνθετες στρατηγικές μέσω της οικονομικής διείσδυσης, της τεχνολογικής υπεροχής και της σταδιακής ενίσχυσης των BRICS. Η Κίνα αντιλαμβάνεται το παγκόσμιο σύστημα ως παίγνιο θετικού αθροίσματος, όπου οι ισχυροί μπορούν να κερδίζουν χωρίς απαραίτητα να ηττώνται οι υπόλοιποι.
Η Ουκρανία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στο ευρωπαϊκό στρατηγικό παίγνιο. Αν και εμφανίζεται ως πιόνι, έχει ενισχυθεί μέσω της δυτικής υποστήριξης, επηρεάζοντας τη δυναμική μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ. Η θεωρία παιγνίων προβλέπει πως σε καταστάσεις με υψηλό κόστος σύγκρουσης μπορεί να αναδειχθεί ένα «ισοζύγιο Nash», όπου καμία πλευρά δεν επιλέγει μονομερή κλιμάκωση.
Η Τουρκία παίζει ρόλο «ρυθμιστή», συμμετέχοντας στο ΝΑΤΟ αλλά διατηρώντας σχέσεις με Ρωσία, Ιράν και Κίνα. Λειτουργεί ως μεταβλητός παίκτης, αυξάνοντας τη στρατηγική της αξία.
Η θεωρία παιγνίων μας βοηθά να κατανοήσουμε όχι μόνο τις κινήσεις, αλλά και τη λογική πίσω από τη στρατηγική των δρώντων σε έναν πολυπολικό, αβέβαιο κόσμο.
