Η κατάρρευση των διεθνών σταθερών!

Όλες οι σταθερές στη διεθνή σκηνή καταρρέουν. Οι παλιοί εχθροί γίνονται φίλοι και οι παλιοί σύμμαχοι αντίπαλοι. Το απόλυτο μπάχαλο και όλοι «χαμένοι στη μετάφραση» προσπαθούν να κατανοήσουν τι συμβαίνει.

Ο Τραμπ θέλει να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και να έλθει σε συνδιαλλαγή με τον Πούτιν για να ομαλοποιηθούν οι διακρατικές σχέσεις των δύο μεγάλων δυνάμεων. Γι’ αυτό πάγωσε τη στρατιωτική, πληροφοριακή (δορυφορική) και οικονομική συνδρομή προς το Κίεβο.

Αντίθετα, οι ηγέτες των περισσότερων κρατών της Ευρώπης θεωρούν τη Ρωσία ως τη μέγιστη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και επιδιώκουν, μέσω της συνέχισης του πολέμου, να αποκατασταθεί η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, δηλαδή, να ηττηθούν επί του πεδίου οι ρωσικές δυνάμεις. Θέλουν να διατηρηθεί η απομόνωση της Ρωσίας. Γι’ αυτό αποφάσισαν να εντείνουν τη βοήθεια που χορηγούν στο Κίεβο  προκειμένου να υποκαταστήσουν την αμερικανική. Μόνο εφέτος, αποφασίστηκε θα δοθούν στην Ουκρανία 30,6 δις ευρώ ως οικονομική βοήθεια, πέραν της στρατιωτικής.

Παράλληλα αποφάσισαν να αυξήσουν τους εξοπλισμούς τους ώστε, ως Ευρώπη, να αποκτήσουν αποτρεπτική ισχύ ανεξάρτητη από τις ΗΠΑ. Να αποκτήσουν, δηλαδή, στρατηγική αυτονομία. Ο Εμμανουέλ Μακρόν μάλιστα εγγυήθηκε την πυρηνική αποτροπή της Ευρώπης με τα, περιορισμένου αριθμού, πυρηνικά της Γαλλίας. Έτσι, η Βορειοατλαντική Συμμαχία διχάστηκε πάνω στο μείζον θέμα του πολέμου στην Ουκρανία. Ένα μικρότερο και αδύναμο ευρωπαϊκό «ΝΑΤΟ Β΄» είναι υπό εκκόλαψη χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ.  

Το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για να αντιμετωπίσει την υποτιθέμενη απειλή της Σοβιετικής Ένωσης και των ανατολικο-ευρωπαίων συμμάχων της, οι οποίοι σε απάντηση δημιούργησαν, στη συνέχεια, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Μετά την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων το 1990-91 το ΝΑΤΟ δεν είχε άλλο αντικείμενο ύπαρξης παρά μόνο να ενσωματώνει σταδιακά στους κόλπους του τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και να απωθεί ανατολικότερα τη ρωσική επιρροή.  Ήταν «εγκεφαλικά νεκρό» όπως είχε πει ο Εμμανουέλ Μακρόν.

Μέχρι που ήρθε, το 2022, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να μην  ενταχθεί και αυτή στο ΝΑΤΟ. Οι εξελίξεις αναζωογόνησαν τη Συμμαχία. Είχε πάλι λόγο ύπαρξης, τη ρωσική απειλή, όπως παλαιότερα την κομμουνιστική απειλή. Απέκτησε και δύο νέα μέλη, τη Σουηδία και τη Φιλανδία. Όλα αυτά μέχρι τη στιγμή της ανάληψης της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Η υπεράσπιση της ενότητας της Ουκρανίας και η φθορά της Ρωσίας δεν αποτελούν πλέον προτεραιότητα των Αμερικανών. Αυτό που τους ενδιαφέρει πρωτίστως είναι να αποδιοργανώσουν τον άξονα Κίνας – Ρωσίας και να αποτρέψουν την εξάρτηση της τελευταίας από τον ασιατικό γίγαντα. Πρόκειται για κάτι αντίστοιχο της διπλωματίας του «πινγκ-πονγκ», στις αρχές της δεκαετίας του ’70, που οδήγησε στην επίσκεψη, το 1972, του Προέδρου Νίξον στο Πεκίνο και την αποκατάσταση των σινο-αμερικανικών σχέσεων με στόχο την αποδυνάμωση του άξονα Σοβιετικής Ένωσης – Κίνας. Ο Τραμπ εφαρμόζει τώρα μια ανάλογη διπλωματία του «πινγκ-πονγκ» προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, με «μπαλάκι» την Ουκρανία. Μεγάλα γεωστρατηγικά παιχνίδια που, όμως, πίσω τους κρύβουν δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες, αυτήν της εθνομηδενιστικής παγκοσμιοποίησης και αυτήν του πατριωτικού εθνικού συμφέροντος. Οι Τραμπ και Πούτιν θεωρούνται, εξ’ άλλου, αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης.

ReArm Europe και από πού θα βρεθούν τα λεφτά

Το έκτακτο Συμβούλιο Κορυφής της ΕΕ που συνήλθε την περασμένη Πέμπτη (6-3-25), σε κλίμα πανικού, αποφάσισε να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες των κρατών-μελών κατά 800 δισεκατομμύρια ευρώ τα προσεχή χρόνια. Το θέμα είναι πού θα βρεθούν αυτά τα χρήματα δεδομένων των περιοριστικών κανόνων που ισχύουν για τη ζώνη του ευρώ.

Έτσι αποφασίστηκε τα 650 δις, ή το 81% του συνολικού ποσού, να προέλθει από την αύξηση των αμυντικών δαπανών στους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών, τουλάχιστον μέχρι το 2% του ΑΕΠ κάθε χώρας. Επειδή όμως οι περισσότερες χώρες έχουν δημοσιονομικό έλλειμμα αποφασίστηκε η ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ώστε η αύξηση των ελλειμμάτων να μην επισύρει τις προβλεπόμενες οικονομικές κυρώσεις. Η ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» είχε γίνει και την περίοδο της Covid-19 και είχε οδηγήσει στην εκτίναξη του δημόσιου χρέους όλων των χωρών της ΕΕ. Η αύξηση του χρέους οδηγεί σε αύξηση του ελλείμματος λόγω των υψηλότερων τόκων που πληρώνονται ετησίως από τον προϋπολογισμό.

Σημειώνουμε ότι η Ελλάδα, για το 2025, δεν προβλέπεται να έχει αξιόλογο δημοσιονομικό έλλειμμα (-0,6% του ΑΕΠ) και θα δαπανήσει περίπου το 2,9%% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες λόγω της διαρκούς τουρκικής απειλής. Αν θελήσει, που είναι αναγκαίο, να δαπανήσει περισσότερα για την αμυντική θωράκισή της θα πρέπει να δανειστεί από τις αγορές, εκδίδοντας ομόλογα και αυξάνοντας το χρέος της. Η «ρήτρα διαφυγής» για τις αμυντικές δαπάνες δε δημιουργεί κανένα πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για αύξηση παροχών ή μείωση φόρων όπως παραπλανητικά ισχυρίζονται στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης Μητσοτάκη, παραπλανώντας τους πολίτες.

Για το υπόλοιπο ποσό, των 150 από τα 800 δις, θα δημιουργηθεί ένα Ταμείο Άμυνας, ανάλογο με το σημερινό Ταμείο Ανάκαμψης, που θα χορηγεί δάνεια στα κράτη-μέλη. Οι προτεραιότητες χρηματοδότησης του Ταμείου θα είναι: Αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης, πυραύλοι και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικοί παράγοντες διευκόλυνσης σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος. Αυτό είναι το Σχέδιο Επανεξοπλισμού της Ευρώπης που καταρτίστηκε από την Κομισιόν και εγκρίθηκε από τη Σύνοδο Κορυφής.

Είναι βέβαιον ότι τη «μερίδα του λέοντος» από τα δάνεια των 150 δις ευρώ θα πάρουν εκείνες οι  χώρες της ΕΕ που έχουν μεγάλες αμυντικές βιομηχανίες με προηγμένη τεχνολογία. Αυτές οι χώρες είναι η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Σουηδία και ίσως και κάποιες ακόμη. Για την Ελλάδα ίσως περισσέψουν κάποια ψίχουλα αφού έχουμε απαξιώσει, πλην μιας εξαιρέσεως, την άλλοτε αξιόλογη αμυντική βιομηχανία μας. Αλλά αυτό δεν είναι το χειρότερο.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα και η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής, ενημέρωσαν για τις αποφάσεις που ελήφθησαν τη Βρετανία, την Τουρκία, τη Νορβηγία και την Ισλανδία, ως συμμαχικές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά την ενημέρωση, δήλωσε: «Είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον όλα τα βήματα που αφορούν την ευρωπαϊκή ασφάλεια να σχεδιάζονται από κοινού με την Τουρκία. Ας μην ξεχνάμε ότι η ευρωπαϊκή ασφάλεια δεν αφορά μόνο τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Είναι ένα θέμα που αφορά όλους τους ευρωπαίους συμμάχους».

Η τουρκική απαίτηση φαντάζει απόλυτα λογική για τους εταίρους μας στην ΕΕ. Η Τουρκία διαθέτει ήδη μια προηγμένη, σε αρκετούς τομείς, αμυντική βιομηχανία. Είναι αγοραστής οπλικών συστημάτων και τεχνολογίας, που ενσωματώνει στην παραγωγή της, από τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Βρετανία και άλλες χώρες. Ενώ από την πλευρά της, η Ελλάδα την απο-ενοχοποιεί με τα «ήρεμα νερά» και είναι, ακόμη και σήμερα, ένθερμος υποστηρικτής τής ένταξής της στην ΕΕ.

Το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, πολλοί αναλυτές και μεγάλα μέσα ενημέρωσης εμφανίζουν την επιχειρούμενη ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και ως ενίσχυση της άμυνας του Ελληνισμού απέναντι στην τουρκική απειλή. Πρόκειται για ακόμη μία, μεθοδικά καλλιεργούμενη, αυταπάτη.