Η δίκαιη οργή στα πλοκάμια της πολιτικής
Γράφει ο Νίκος Κωνσταντάρας,
Εχουμε πολλούς λόγους να είμαστε οργισμένοι. Από την κατά συρροήν ανευθυνότητα αυτών που διαχειρίζονται ζητήματα ζωής και θανάτου, έως τα καθημερινά προβλήματα που ενοχλούν τον καθένα που γνωρίζει ότι θα μείνουν άλυτα. Θυμώνουμε όχι τόσο επειδή πιστεύουμε ότι μπορούμε να ξεφύγουμε απ’ όσα φέρνει η ζωή με τις ασθένειες και τα ατυχήματά της, αλλά επειδή πολλά δεινά μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Οι προσδοκίες μας ματαιώνονται, οι απογοητεύσεις πολλαπλασιάζονται.
Στην καθημερινότητα, επειδή αδυνατούμε να είμαστε συνεχώς θυμωμένοι, βρίσκουμε την ισορροπία μας όπως μπορούμε, αφήνουμε την οργή στους επαγγελματίες – τους πολιτικούς και τις τάξεις των «αντιεξουσιαστών». Εως ότου συμβεί το συγκλονιστικό, όπως η καταστροφή στα Τέμπη.
Η πάνδημη οργή θα μπορούσε να προκαλέσει αλλαγή νοοτροπίας, μια μεγαλύτερη αίσθηση ευθύνης όσων αποτελούν κομμάτι του διάτρητου πλέγματος υπηρεσιών και προστασίας των πολιτών. Ομως, εάν ενταχθεί στη ρουτίνα της πολιτικής οξύτητας, η ένταση θα συντηρηθεί χωρίς να οδηγεί σε κάτι θετικό. Πρέπει όλοι να αποδεχθούμε ότι ο τρόπος που πορευόμαστε εδώ και πολλά χρόνια δεν αρκεί. Δεν αρκεί ένα κόμμα να κερδίζει εκλογές εάν η ηγεσία του αδυνατεί να πράξει τα αυτονόητα, επειδή ενοχλούνται μικρά και μεγάλα συμφέροντα. Δεν αρκεί η αντιπολίτευση απλώς να υπονομεύει ό,τι κάνει η κυβέρνηση, σαν να μην είχε κυβερνήσει ή ίδια ή να μην επιδιώκει να κυβερνήσει.
Η νοοτροπία «είμαστε καλύτεροι από τους άλλους» δεν σημαίνει τίποτα εάν δεν είσαι αρκετά καλός να εξασφαλίσεις το συνολικό καλό. Κάθε φορά που μεγάλος σεισμός έπληξε τη χώρα, βελτιώθηκε η αντισεισμική προστασία. Πρέπει να υπάρξει παρόμοια παραδοχή των κινδύνων, σύνεση και αποτελεσματικότητα στην εξέλιξη του κράτους, της πολιτικής και της κοινωνίας, όπου οι αγκυλώσεις του παρελθόντος και η πολιτική εκμετάλλευση θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τις προοπτικές κάθε πολίτη αλλά και τη ζωή του. Στον σιδηρόδρομο, είναι διατεθειμένοι όλοι οι εμπλεκόμενοι και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να συμφωνήσουν στα αίτια της τραγωδίας στα Τέμπη και στη διαμόρφωση ενός σύγχρονου δικτύου; Στη συζήτηση αυτή, οι πολίτες θα μπορούν να γνωρίζουν τι συμβαίνει, χωρίς να καθοδηγούνται από τη μία ή την άλλη πολιτική δύναμη, από προκαταλήψεις;
Τα ίδια ερωτήματα ισχύουν για πολλούς κρίσιμους τομείς στη χώρα μας. Είναι σαφές ότι το ουσιαστικό πρόβλημα είναι πολιτικό – οι μέθοδοι και η νοοτροπία των πολιτικών.
Η σύγχυση που προκαλεί η διαχρονική «αξιοποίηση» της οργής αποτρέπει την ψύχραιμη διαχείριση προβλημάτων, καθώς η μία πλευρά απορρίπτει αυτομάτως τις θέσεις της άλλης. Ο φόβος της οργής των πολιτών δεν λαμβάνεται σοβαρά υπόψη συνήθως, καθώς κυβερνώντες και αντιπολίτευση εξοικειώνονται με την οργή της ρουτίνας, είναι έτοιμοι να την αξιοποιήσουν εναντίον του αντίπαλου, να επιρρίψουν ευθύνες αλλού.
Η ανίερη αυτή σύμπραξη πολιτικών δυνάμεων οδηγεί σε εθνικές καταστροφές, στη φυγή νέων, στην απελπισία, στην ανέξοδη οργή.
