Δεκατέσσερις υποψήφιοι- Τρεις οι επικρατέστεροι.
Λίγο περισσότεροι από 560 χιλιάδες καλούνται την Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2023 να προσέλθουν στις κάλπες, για να εκλέξουν τον νέο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, μεταξύ 14 υποψηφίων.
Σε περίπτωση που κάποιος από τους υποψηφίους δεν καταφέρει να λάβει το 50% συν μια ψήφο, τότε στις 12 Φεβρουαρίου θα διεξαχθεί ο δεύτερος γύρος μεταξύ των δυο υποψηφίων που θα καταλάβουν τις δυο πρώτες θέσεις την πρώτη Κυριακή.
Οι Νίκος Χριστοδουλίδης, ο Ανδρέας Μαυρογιάννης και ο Αβέρωφ Νεοφύτου, είναι οι τρεις επικρατέστεροι, εκ των υποψηφίων, για να κερδίσουν τον Προεδρικό θώκο ή να περάσουν στον δεύτερο γύρο. Η σειρά που αναφέρονται οι τρεις υποψήφιοι, γίνεται σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων.
Οι επικρατέστεροι με λίγα λόγια…
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, είναι ο νεότερος ηλικιακά, [γεννήθηκε το 1973], από τους τρεις επικρατέστερους υποψηφίους. Υπήρξε στέλεχος των κυβερνήσεων Αναστασιάδη ως Κυβερνητικός Εκπρόσωπος από το 2014 ως το 2018 και Υπουργός Εξωτερικών από 2018 έως το 2022. Τον Ιανουάριο του 2022, παραιτήθηκε από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών και το Μάιο ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τις προεδρικές εκλογές, ως ανεξάρτητος. Στη συνέχεια στηρίχτηκε από το ΔΗ.ΚΟ., το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών-Ε.Δ.Ε.Κ., τη ΔΗ.ΠΑ. και την Αλληλεγγύη. Πριν εισέλθει στην πολιτική, ήταν ακαδημαϊκός και διπλωμάτης καριέρας.
Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης είναι διπλωμάτης. Τον Ιούνιο του 2022, το Α.Κ.Ε.Λ. προέκρινε τον Μαυρογιάννη ως υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές και λίγες ημέρες αργότερα εξήγγειλε και επίσημα την υποψηφιότητά του. Ο Μαυρογιάννης διετέλεσε πρέσβης της Κύπρου στον ΟΗΕ, στην ΕΕ, στην Ιρλανδία και στη Γαλλία καθώς και Υφυπουργός Προεδρίας για ευρωπαϊκά θέματα. Είναι ο μεγαλύτερος ηλικιακά από τους τρεις υποψηφίους καθώς γεννήθηκε το 1956.
Ο Αβέρωφ Νεοφύτου είναι ο πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, του κόμματος απ’ όπου προέρχεται και ο νυν Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης. Η υποψηφιότητά του ανακοινώθηκε το Δεκέμβριο του 2021, και τον Μάρτιο του 2022 επικυρώθηκε από τα όργανα του ΔΗ.ΣΥ.. Είναι οικονομολόγος και γεννήθηκε το 1961.
Η εκλογική διαδικασία
Οι πολίτες που έχουν δικαίωμα ψήφου, μπορούν να ψηφίσουν από τις 7:00 το πρωί μέχρι τις 6:00 το απόγευμα, με ενδιάμεσο διάλειμμα μιας ώρας, μεταξύ 12:00 και 01:00 το μεσημέρι. Οι ώρες ψηφοφορίας των εκλογικών κέντρων στο εξωτερικό έχουν ρυθμιστεί ανάλογα, ώστε και αυτά να κλείσουν την ίδια ώρα με τα εκλογικά κέντρα που θα λειτουργήσουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Παράταση των ωρών ψηφοφορίας σε εκλογικό κέντρο μπορεί να γίνει μόνο αν συνεχίζεται αθρόα προσέλευση ψηφοφόρων.
Σύμφωνα με τον Γενικό Έφορο των Εκλογών, ο συνολικός αριθμός των προσώπων, που έχουν δικαίωμα ψήφου στις προσεχείς Προεδρικές εκλογές, ανέρχεται σε 561.033. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και 730 Τουρκοκύπριοι. Επιπλέον, δικαίωμα ψήφου έχουν 240 εγκλωβισμένοι, 47 στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας και 193 στην εκλογική περιφέρεια Αμμοχώστου.
Η ψηφοφορία για τις Προεδρικές εκλογές θα πραγματοποιηθεί σε 1.148 εκλογικά κέντρα, εκ των οποίων τα 1.113 κέντρα σε 5 Εκλογικές Περιφέρειες στην Κύπρο και 35 κέντρα στο εξωτερικό, σε 25 πόλεις, σε 12 χώρες.
Μεγαλύτερη περιφέρεια είναι η Λευκωσία καθώς έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, συγκεκριμένα 215.772 εκλογείς και ακολουθεί η Λεμεσός με 154.778, η Λάρνακα με 95.518, η Πάφος με 51.994 και η ελεύθερη Αμμόχωστος με 32.625. Άλλοι 10.346 εκλογείς επέλεξαν να ψηφίσουν στα κέντρα που θα λειτουργήσουν στο εξωτερικό.
Στην Ελλάδα θα λειτουργήσουν εκλογικά κέντρα στην Αθήνα πέντε (5), στη Θεσσαλονίκη τρία (3) και σε Βόλο, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Κομοτηνή, Λάρισα, Πάτρα και Ρέθυμνο με ένα εκλογικό κέντρο.
Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο με την επίδειξη εκλογικού βιβλιαρίου ή δελτίου ταυτότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Για την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος, ο εκλογέας δεν έχει παρά να σημειώσει ένα από τα επιτρεπόμενα σημεία, δηλαδή το «x» ή το «+» ή το «√», μέσα στο ορθογώνιο, που βρίσκεται κάτω από τη φωτογραφία του υποψηφίου.
Η διαλογή και καταμέτρηση των ψήφων θα γίνει στα ίδια τα εκλογικά κέντρα, αμέσως μετά τη λήξη της ψηφοφορίας. Και στη διαδικασία αυτή επιτρέπεται η παρουσία των υποψηφίων ή αντιπροσώπων τους, αλλά όχι η εμπλοκή τους με τα ψηφοδέλτια. Δεν επιτρέπεται επίσης στους αντιπροσώπους των υποψηφίων να φέρουν πέννες ή άλλα είδη γραφικής ύλης, ή να παίρνουν οποιεσδήποτε σημειώσεις κατά τη διαλογή των ψήφων. Μετά το πέρας της διαδικασίας θα έχουν τη δυνατότητα, αν το επιθυμούν, να καταγράψουν τα αποτελέσματα.
Τα «πρέπει» και τα «μη»
Σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία από το Σάββατο αλλά και την Κυριακή των εκλογών, απαγορεύονται οι πολιτικές διαφημίσεις, δηλώσεις και εκδηλώσεις που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις εκλογές. Διαφημίσεις υποψηφίων σε διαφημιστικές πινακίδες, σε επιτελεία ή σε άλλους χώρους, πρέπει να αφαιρεθούν ή καλυφθούν, με εξαίρεση τα κεντρικά επιτελεία σε κάθε Επαρχία, όπου δεν απαιτείται η αφαίρεση των όποιων διαφημιστικών είναι αναρτημένα εκεί.
Θα πρέπει ν’ αποφευχθεί η αποστολή προεκλογικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων σε κινητά τηλέφωνα πολιτών ή άλλως πως, γιατί και αυτή η ενέργεια αποτελεί παραβίαση της νομοθεσίας.
Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η σύγχρονη τεχνολογία για επηρεασμό εκλογέων, όπως στην περίπτωση των ηλεκτρονικών/ διαδικτυακών διαφημίσεων.
Την ημέρα των εκλογών, απαγορεύεται η εγκατάσταση επιτελείων με τραπεζάκια και καρέκλες έξω από τα εκλογικά κέντρα, όπως επίσης σχόλια, συζητήσεις και γενικότερα επηρεασμός ψηφοφόρων εντός και εκτός του εκλογικού κέντρου.
Απαγορεύεται η μετάδοση ή δημοσίευση ειδήσεων ή ανακοινώσεων, που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις εκλογές, εκτός από ανακοινώσεις ή ειδήσεις που μεταδίδονται από τον Γενικό Έφορο Εκλογών.
Η νομοθεσία δίδει τη δυνατότητα στους υποψήφιους, όπως προβούν σε δηλώσεις προς τα Μ.Μ.Ε., μετά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, έξω από τα εκλογικά κέντρα.
Τέλος απαγορεύεται η δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων δημοσκοπήσεων εξόδου (Exit Poll), πριν την ανακοίνωση του Γενικού Εφόρου Εκλογών, ότι έχουν κλείσει κανονικά οι κάλπες, σε όλα τα εκλογικά κέντρα.
