Ο ψυχίατρος – ψυχαναλυτής Ματθαίος Γιωσαφάτ μιλάει για την ψυχοσύνθεση των Ελλήνων, την επιρροή της μητέρας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα, το πολιτικό σύστημα και την ιδιοσυγκρασία ηγετών, όπως ο Αλέξης Τσίπρας.
Η συνέντευξη αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Φιλελεύθερος», Αρ. Φύλλου 4, που κυκλοφόρησε την Πέμπτη 23 Νοεμβρίου.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
– Θα ξεκινήσω κάπως απότομα. Θεωρείτε ότι η Ελληνίδα μάνα φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας;
Οι γυναίκες της παλιάς εποχής, εξαιτίας του ότι δεν συμμετείχαν στην εργασία, αφιέρωναν όλη τη ζωή τους στους γιους τους. Δεν πρόκειται, όμως, περί αληθινής αγάπης, αλλά για μια σχέση εξάρτησης. Αλλά και σήμερα συμβαίνουν αυτά, με αποτέλεσμα να «ευνουχίζονται» ολόκληρες γενιές, εξαιτίας του ότι η σύγχρονη Ελληνίδα συνεχίζει να μην αυτοπραγματώνεται για πολλούς και διάφορους λόγους. Από τη μία ο προστατευτισμός της μάνας και από την άλλη του κράτους συνέβαλαν στην κατάσταση που βιώνουμε σήμερα…
– Υπάρχει μήπως ένα είδος εκμετάλλευσης μεταξύ της μάνας και των παιδιών που μπορεί να δώσει αναλογίες στη σχέση κράτους – πολίτη;
Βέβαια. Από την οικογένεια κουβαλάμε όλα αυτά που μεταφέρουμε στην κοινωνική και πολιτική μας ζωή. Στην πραγματικότητα, μέσα στο σπίτι χτίζεται το προφίλ του πολίτη και διαμορφώνεται και η συμπεριφορά του. Τα βιώματα γίνονται πολιτικές πράξεις. Στην πραγματικότητα, η παθητική εξάρτηση από τη μάνα και την οικογένεια δημιουργούν τον «μη γνήσιο άνθρωπο», τον ανολοκλήρωτο άνθρωπο. Αρα και τον μη ολοκληρωμένο πολίτη. Ανθρωπος που δεν έχει μάθει να αγαπάει δεν μαθαίνει και να μοιράζεται.
– Είναι οι Ελληνες ανώριμοι;
Ε, ναι. Οπως και οι Ελληνες πολιτικοί. Γι’ αυτό και υπάρχει αυτό το κενό συνεννόησης και συναίνεσης σε πολλά πράγματα. Οι μεν απορρίπτουν τους δε και ο διχασμός έχει γίνει εθνικό σπορ. Οι μισοί Ελληνες φθονούν τους άλλους μισούς. Δεν αγαπάμε στ’ αλήθεια την πατρίδα μας εξαιτίας της ανωριμότητάς μας…
– Σας έχει απασχολήσει το φαινόμενο Τσίπρα; Ο τρόπος με τον οποίο διεκδίκησε και τελικά κέρδισε την εξουσία; Κι ακόμα περισσότερο, η ευκολία με την οποία μπορεί να διαχειρίζεται την ασυνέπεια των εξαγγελιών του;
Σημείο αναφοράς των λαϊκιστών ήταν πάντα το πελατειακό κράτος. Ετσι έκανε και ο Παπανδρέου στη δεκαετία του ’80. Και τώρα όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ ΠΑΣΟΚ είναι. Οταν γνωρίζεις έναν άνθρωπο από κοντά μαθαίνεις και την ασυνείδητη ζωή του. Δεν υπήρξε ασθενής μου -τουλάχιστον όχι ακόμα- και δεν ξέρω να σας πω για την ψυχοσύνθεσή του. Σίγουρα τα παιδικά του χρόνια θα έχουν επηρεάσει τον χαρακτήρα του. Μην ξεχνάτε ότι είμαστε ένας λαός που δεν έχει αγαπηθεί αρκετά. Και γι’ αυτό σπεύδουμε να πιστέψουμε όποιον μας υπόσχεται λίγη «αγάπη»… Γι’ αυτό αγαπήσαμε και όλες τις δικτατορίες που μας προέκυψαν και τις επικαλούμαστε ακόμα. Αλλοτε θέλουμε έναν αυστηρό μπαμπά και άλλοτε μια τρυφερή μαμά. Ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν η «μαμά». Ο Τσίπρας, τώρα, δεν ξέρω τι ακριβώς είναι. Το πιθανότερο ένας λαϊκιστής που ασκεί γοητεία με το χαμόγελό του. Γελάει συνέχεια, μονίμως, είτε είναι κηδεία είτε γάμος…
– Εχει μέλλον η πολιτική του; Υπάρχει τρόπος να ανακάμψει;
Ηδη άρχισε να παίρνει τα μέτρα του… Πριν από τις εκλογές μπορεί πάλι να αρχίσει τις υποσχέσεις. Να λέει στον κόσμο «θα πάρετε τόσα». Μπορεί να πει ότι από του χρόνου -μετά τις εκλογές- θα διπλασιάσει τους μισθούς. Να «δεσμευτεί» δήθεν για πράγματα που θα τα ζητάει μετά ο κόσμος από τον Μητσοτάκη. Και τώρα έχει υπογράψει διάφορα που αφορούν τις επόμενες κυβερνήσεις.
– Γιατί στην Ελλάδα ακόμα επιμένουμε σε παρωχημένες σοσιαλιστικές ιδέες;
Eίναι ένας συνδυασμός σεξουαλικότητας και ένα μεγάλο έλλειμμα αυτοπραγμάτωσης.
– Τι εννοείτε;
Eννοώ ότι αυτή η γοητεία, την οποία εμπνέουν ακόμα αυτά τα αυταρχικά καθεστώτα είναι δικαιολογημένη, επειδή οι νέοι θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Με οποιονδήποτε τρόπο. Αν είσαι νέος και δεν έχεις κοπέλα και ταυτόχρονα δεν έχεις και εργασία για να αυτοπραγματωθείς, ψάχνεις διέξοδο στην ιδεολογία…
– Οι Γερμανοί είναι «πρωκτικός λαός» και έχουν ανάγκη από περισσότερη εξουσία; Θα συνεργαστούν με τον Μακρόν, ο οποίος παρεμπιπτόντως παντρεύτηκε μια γυναίκα που θα μπορούσε να είναι μαμά του…
Οι «πρωκτικοί» είναι σταθεροί, δεν απατούν, στηρίζουν αλλά έχουν δυσκολία στο να εκφραστούν συναισθηματικά. Ετσι είναι οι Γερμανοί και διοικούν αυτή τη στιγμή την Ευρώπη. Ο Μακρόν αισθάνεται ασφαλής με την Μπριζίτ επειδή αυτή τον μεγάλωσε… Από τα 15 του, τον είχε υπό την προστασία της και τον στηρίζει ακόμα. Είναι δημιούργημά της. Καλό είναι αυτό για τη Γαλλία και την Ευρώπη.
– Kαι κάτι τελευταίο. Κάνουμε σεξ για να νικήσουμε τον θάνατο;
Πιστεύω κατ’ αρχάς ότι ο άνθρωπος είναι πολυγαμικό ον. Και ίσως αυτό δίνει και την εξήγηση γύρω από τον θάνατο. Ισως η φύση μας προετοιμάζει γι’ αυτό. Πέρα από εκεί, ο γάμος ή η συνύπαρξη δύο ανθρώπων είναι απαραίτητη. Διότι έχει στο πλαίσιό της σεξουαλικότητα, συντροφικότητα, αγάπη. Μπορείς να μοιράζεσαι χαρές και λύπες. Να μεγαλώνεις από κοινού ένα παιδί και να μοιράζεσαι πράγματα. Ο θάνατος είναι πάντα οδηγός στη ζωή μας για πολλά πράγματα. Και για τον έρωτα και για τη δημιουργία…
