Ποια πρέπει να είναι η θέση της Ελλάδας στην προβληματική σχέση της γείτονος με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Τουρκικά προβλήματα, ελληνικά διλήμματα
Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας
Η προσοχή μας πρέπει ιδιαιτέρως να στραφεί στις σχέσεις της γείτονος με την Ευρώπη
H Τουρκία παραμένει ένας διεκδικητικός και απρόβλεπτος γείτονας. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα είναι αυξημένα, αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να επαναπαυόμαστε. Καλό είναι να τα γνωρίζουμε και να τα αξιολογούμε σωστά. Καταγράφω τις πρόσφατες εξελίξεις, που δείχνουν ότι έχει πλήρως καταρρεύσει η πολιτική Νταβούτογλου περί «μηδενικών προβλημάτων». Η Τουρκία έχει προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, διότι παρήγγειλε πυραύλους S-400 από τη Ρωσία.
Οι περισσότερες χώρες της Ευρ. Ενώσεως ζητούν τη διακοπή των διαπραγματεύσεων για το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας λόγω του αυταρχικού καθεστώτος και των ισλαμικών τάσεων του Ερντογάν. Σε πρόσφατη δημόσια συζήτηση για τις γερμανικές βουλευτικές εκλογές ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτς είπε προς την καγκελάριο Μέρκελ ότι, αν ο ίδιος εκλεγεί καγκελάριος, θα αναστείλει τη σχετική διαπραγμάτευση με την Αγκυρα.
Μεγάλο αγκάθι για την Τουρκία αποτελεί το δημοψήφισμα για ανεξαρτησία, το οποίο προκήρυξαν οι Κούρδοι του Ιράκ. Ηδη υπάρχει διακριτός κουρδικός τομέας μέσα στη σπαρασσόμενη Συρία και η Αγκυρα φοβάται μήπως το αποσχιστικό πνεύμα μεταδοθεί και στους πολυάριθμους Κούρδους της ΝΑ Τουρκίας. Ιδιαίτερη αίσθηση έχουν προκαλέσει οι φωνές που ακούγονται από Ισραηλινούς στρατιωτικούς και πολιτικούς υπέρ της δημιουργίας ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.
Στο Κυπριακό η Αγκυρα απέτυχε ως τώρα να περάσει τις θέσεις της στο ζήτημα των εγγυήσεων και της παρουσίας τουρκικού στρατού. Στη βουλγαρική πολιτική σκηνή η τουρκική επιρροή μειώθηκε αισθητά μετά τη διάσπαση του κόμματος, το οποίο εκφράζει τη μουσουλμανική μειονότητα, και λόγω της συνεργασίας του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ με δύο εθνικιστικά κόμματα. Η τουρκική οικονομία κλυδωνίζεται λόγω της εντυπωσιακής πτώσης του αριθμού των τουριστών. Οι τρομοκρατικές ενέργειες και η μορφή του καθεστώτος καθιστούν τη σημερινή Τουρκία μη ελκυστικό προορισμό διακοπών.
Η ελληνική προσοχή πρέπει ιδιαιτέρως να στραφεί στις σχέσεις Ευρώπης – Τουρκίας. Οπως παρατηρεί ο καθηγητής του Παντείου Αγγελος Συρίγος στο βιβλίο του «Ελληνοτουρκικές σχέσεις» (εκδ. Πατάκης, σελ. 662), η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θέλει την Τουρκία ως πλήρες μέλος, αλλά και η Τουρκία δεν έχει καταλήξει τι και με ποιες προϋποθέσεις θέλει από την Ε.Ε. Προφανώς οι Ευρωπαίοι εταίροι μας προωθούν μια ειδική σχέση, αλλά και αυτή θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων και η τήρηση των συμφωνιών για το Προσφυγικό – Μεταναστευτικό.
Πιστεύω ότι η Ελλάς πρέπει να δηλώσει ότι διαφωνεί με την πλήρη ένταξη της γείτονος στην Ε.Ε., αλλά δεν αντιτίθεται σε μια ειδική σχέση. Ακόμη και σ’ αυτό το ενδεχόμενο πρέπει να καθορίσουμε όρους και κόκκινες γραμμές. Αν θέλετε την προσωπική μου πρόβλεψη, η Τουρκία σταδιακά θα απομακρύνεται από την Ευρώπη.
